CETA

18 juli 2022

De Eerste Kamerfractie van de PvdA heeft besloten om het handelsverdrag tussen Europa en Canada (CETA) – dat in oktober 2016 werd opgesteld en sinds september 2017 deels van kracht is – goed te keuren. Luc Verheij nam via de mail hierover contact met PvdA lid van de Eerste Kamer Jeroen Recourt. Hieronder de mailwisseling.

 Beste Jeroen Recourt,

Tot nu toe heb ik u geen mail gestuurd. Dat doe ik nu wel, omdat u voorheen altijd zeer integer overkwam.
Ik heb gisteren en vandaag het Ceta-debat gevolgd.
Ik ben nog steeds in verwarring over de keuze van de fractie in de 1e kamer. Ook de argumenten van dhr Koole vond ik allerminst sterk, hij werd vandaag zelfs uitgelachen en ik heb zelden zo’n ervaren bestuurder gisteren zo zien stuntelen. Er werden aspecten bijgehaald, die ofwel allang lopen (samenwerking met Canada) of terug gegrepen naar Joop den Uyl en de sociaaldemocratie.

De fractie van de 2e kamer heeft tegengestemd, het partijcongres ook en volgens mij leidend, de vakbond is tegen, milieuorganisaties zijn tegen. Wat wilt u nog meer??
En dan toch voor stemmen.
Mij gaat enige logica.

Kunt u mij uitleggen wat nu de reden is dat u of jullie hebt/hebben voorgestemd? Ik ben nl mijn lidmaatschap aan het heroverwegen.
Of wilt u geen verdergaande samenwerking met Groen Links?

Ik hoor graag van u.

vriendelijke groet, Luc Verheij

Beste Luc Verheij,

Dank voor deze eerlijke mail. En dank voor het proberen te begrijpen wat het fractiestandpunt is, ondanks je eigen tegenovergestelde standpunt.

Ik ben zelf van een tegenstander in een voorzichtige voorstander voor Ceta veranderd in de loop van de afgelopen twee jaar dat we met dit dossier bezig zijn. En ik voel mij heel ongemakkelijk om anders dan de Tweede Kamerfractie, ons bevriende maatschappelijke organisaties en een groot deel van de partijleden te stemmen. Toch vond ik dat ik dat moest doen omdat het mijn/onze taak is in de Eerste Kamer om wetgeving op diens inhoud te beoordelen en ik Ceta inmiddels zo inschat dat de voordelen de nadelen met enige overtuiging overtreffen. 1 Ik zal je in deze mail wellicht niet kunnen overtuigen. Wel hoop ik dat je begrip kunt opbrengen voor het maken van een andere afweging.

Het probleem van Ceta en nu ook binnen onze partij is namelijk allereerst dat het is opgeblazen tot symbool van alle kwaad en dat maakt een inhoudelijke discussie bijna onmogelijk. Aan de andere kant moeten we er hier in de Eerste Kamer voor waken niet de andere kant op te schieten en Ceta te presenteren als het mooiste wat er is. Er is voldoende op aan te merken.

De inhoud:

1. We hebben als Nederland al dan niet via Europa meer dan 90 handelsverdragen. Die zijn ouderwets bedoeld om de handel te bevorderen door tarieven te verlagen en investeringen te beschermen. Op zich ben ik niet tegen handel en daarmee verdragen omdat niet alleen onze welvaart om ook ontwikkeling en innovatie hiermee bevorderd wordt. De focus op economie is alleen veel te beperkt.

2 Er zijn veel meer belangen. Voor mij is bv van belang dat we de Parijse doelstellingen halen. Ik ben ervan overtuigd dat dit alleen met handel kan. Zonnepanelen, innovatieve technieken, Nederland kan dat niet alleen. Ceta is het eerste verdrag dat dit soort belangen integraal heeft opgenomen. Handel met Canada via Ceta is daarom beter dan bv handel met China waar we geen voorwaarden stellen aan die niet commerciële doelen.

3 Daar speelt dus bij dat Europa om haar waarden hoog te houden en liefst te verspreiden economisch sterk moet zijn tegen andere mondiale blokken als Rusland, China en de VS. Canada is dan een partner die wat waarden betreft dicht bij ons ligt.

4 Ik vind dierenwelzijn heel belangrijk. Met Ceta maken we hier in Canada een hele kleine verbetering

5 is dit dan wel voldoende? en dat wordt in de toekomst hopelijk meer Waar is dat opgebaseerd? En dan lijkt het erop dat we genoegen moeten nemen meet een klein beetje. Als klein kikkerlandje snap ik dat, maar niet als groot blok Europa.. Nogmaals: bij andere landen hebben we geen enkele invloed op dierenwelzijn. ( dit onderdeel had van mij overigens veel sterker uitgewerkt mogen worden

6 Een stevige band met Canada helpt Canada ook wat afstand houden tot de VS. Dat is het geo-politieke belang. De kwaliteit van de geïmporteerde producten wordt wel bescherm door Ceta

7 En dan het geschil over het hof en het inleveren van nationale soevereiniteit. Ik snap dit niet zo. Ceta is al veel beter dan andere verdragen. Kern van de investeringsbescherming is dat als je als overheid beslissingen neemt die meer schade doen dan het normale ondernemingsrisico dit vergoed moet worden. Dit beginsel geldt ook voor Nederlanders die investeren. Juist door Ceta is dit mechanisme enorm verbeterd met vaste rechters en hoger beroep en de mogelijkheid ook voor ngo’s, bonden enz. om hun inbreng . En dat niet alleen voor Ceta maar voor alle handelsverdragen. 8.

Kortom: we halen het paradijs niet binnen met Ceta maar het is wel aanzienlijk beter dan het was en waar we op terug vallen als Ceta niet door gaat ( Ceta werkt feitelijk al 5 jaar en daarin zijn geen grote ongelukken gebeurd. Geen garantie, maar toch). We werken eerlijke handel niet tegen en zetten ook Parijs niet achteruit. In tegendeel. Tegenstanders relateren aan hoe het in Nederland is. Ik relateer aan de handel met landen waar we niet zo’n verdrag mee hebben.

Het is een lang verhaal geworden. Ik hoop dat het toch nog een beetje duidelijk is gebleven en het heeft geholpen inzichtelijk te maken hoe we denken. Zo niet, laat het weten met een specifieke vervolgvraag.

Met vriendelijke groet,
Jeroen Recourt

Beste Jeroen Recourt,

Hierbij nog wat aanvullende vragen:

1. Hoe moet dat nog blijken??
2. Nog meer economie? De hele Nederlandse staat richt zich m.i. alleen nog maar op economie.
3. Dat snap ik, alleen komt een zeer groot deel van de zonnepanelen uit China ivm kosten. Hoe wil je dat veranderen?
4. Maar de waarden, criteria van Canada bij de varkens ligt onder die van Nederland. Dat wordt door dit verdrag niet veranderd. Oneerlijke concurrentie, zeker met de nieuwste ontwikkeling dat het aantal boeren minder moet en ook de veestapel in moet krimpen. Overigens ben ik het er wel mee eens met minder stikstof en CO2 en dus minder boeren en vee.
5. is dit dan wel voldoende?

Waar is dat, dat het in de toekomst hopelijk meer wordt, op gebaseerd? En dan lijkt het erop dat we genoegen moeten nemen meet een klein beetje. Als klein kikkerlandje snap ik dat, maar niet als groot blok Europa..

6. Hoezo is dat dan niet gelukt?
7. Zie mijn eerdere opm hierboven.
8. Ik vrees dat hiermee alleen de multinationals in het voordeel zijn. Zij kunnen tot in het oneindige procederen, omdat ze daar de middelen en de macht voor hebben.

Het lastige blijft dat het congres tegen heeft gestemd, de 2e kamer fractie, de vakbond en allerlei deskundigen. En jullie stemmen voor. Een heerlijke spaghaat!
Waar halen jullie de wijsheid vandaan om tegen de stroom in te gaan.
Ook zouden we moeten stoppen met de wereldloop van meer meer meer. We helpen met z’n allen deze mooie aarde naar de kloten.

Met vriendelijke groet, Luc Verheij

Beste Luc Verhey,

Ik probeer onderstaand bondig te antwoorden op je aanvullende vragen.

1. Dat de voordelen de nadelen overtreffen kan alleen de toekomst maar uitwijzen. Wellicht een kleine vingerwijzing naar de toekomst is dat het verdrag feitelijk dus al vijf jaar functioneert en het geen problemen en wel voordeel heeft opgeleverd.
2. Eens dat het niet alleen over de economie mag gaan. Die focus heeft ons gebracht waar we nu zijn: een doorlopend pad. Welvaart is veel meer dan bruto nationaal product. Het is ook een planeet die we door kunnen geven, biodiversiteit, kwaliteit van leven,enz.  Dat ben ik helemaal met je eens. Maar, zoals ik al schreef, het loslaten van handel en ons (Nederland dan wel Europa) isoleren helpt ons ook niet op relatief korte termijn de grote omslag in energie, industrie, mobiliteit en landbouw te maken.

En dan zijn we meteen bij 3. : CETA is er nu juist voor om de handel met Canada te bevorderen door het verlagen van wederzijdse tarieven. Dat zou tot gevolg moeten hebben dat we meer uit Canada importeren (en naar exporteren) dan naar landen die minder lijken op de Nederlandse/Europese rechtsstaat. Met zonnepanelen zie ik ook nog niet direct dat Canada ook met handelsvoordeel goedkoper wordt dan China. Met andere producten kan dit zeker wel. Ik hoop zelf b.v. dat dit kan met relatief duurzame producten. Als we de (duurzaamheid)normen in de EU nog verder verhogen dan zal Canada hier eerder aan kunnen voldoen dan b.v. China. Kern is: ik doe liever handel met een gelijkgestemd land als Canada dan met China of Rusland. CETA helpt hierbij.

4. Ja, het dierenwelzijn in Canada is lager dan hier. Daar helpt CETA niet of nauwelijks tegen (alhoewel ik ook hier hoop heb op een ontwikkeling de goede kant op, zoals dat bv ook is gegaan met de Europese eisen aan big-tech bedrijven. Maar ik geef toe: dit is boterzacht. Punt is alleen dat ook binnen de EU dierenwelzijn zeer uiteen loopt. En verder kunnen we ook kippen importeren uit andere landen buiten de EU. CETA geeft dus een relatieve verbetering ten opzichte van andere landen. Dat onze boeren niet meer tegen dumpprijzen ons bio-industrievee op de wereldmarkt kan zetten (we zijn nu een van de grootste exporteurs van goedkoop vlees) vind ik een goede zaak. We moeten alleen al vanwege dierwelzijn van de bio-industrie af. De biodiversiteit is het tweede argument (wat overigens niet geldt voor Canada, daar is nog stikstofruimte zat). Duurzame landbouw in Nederland betekent dus dat we concurrentie met de hele wereld verliezen op bulk-veeteelt goederen. Hopelijk winnen we op duurzaam geproduceerd vlees en nog liever groente en nemen we daarmee een voorsprong en dus concurrentievoordeel op de rest van de wereld. Uiteindelijk moeten we allemaal aan de omslag van dierlijke eiwitten naar veel meer plantaardige. CETA zit deze transitie niet in de weg. Dit is een nationaal proces. (Overigens exporteren we nu vooral veel vlees naar Canada. Ik vind het goed als dit zou stoppen).
5/6. Dit is dus omdat we (nog) niet bindend kunnen afspreken hoe er geproduceerd wordt (wel de kwaliteit), ook binnen Europa nog niet en ook niet met andere derde landen. We zijn dus aangewezen op zachte afspraken. Beide verdragspartners hebben gelukkig (vanwege de gelijkgestemd) de wil dit te verbeteren en hebben de intentie uitgesproken. Maar nogmaals: boterzacht maar meer dan met andere landen)
8. Het MKB zal idd niet veel procederen. De multinationals tot nu toe ook niet. En tot in het oneindige kan het zeker niet want na hoger beroep is het afgelopen (in die zaak. Je kunt dan natuurlijk weer wel een volgende zaak aanspannen die net weer anders is, maar dan is je positie als multinational al stevig verzwakt.) Maar het klopt dat multinationals procederen kunnen inzetten als drukmiddel. Dit doen ze wel vaker in derde wereldlanden. Maar dus vooralsnog niet in Europa omdat ze hier sterke regeringen tegenover zich vinden die het ook lang volhouden, omdat de regelgeving hier veel beter op orde is en omdat ze hier kwetsbaar zijn voor de publieke opinie.

Tot slot het congres: wij hebben hard gezocht naar een congresuitspraak tegen CETA en deze niet gevonden. Er zijn moties ingediend maar die hebben geen van allen zelfs het voorcongres overleefd. Het kan zijn dat we iets over het hoofd zien. Dan hoor ik dat graag. Tweede is dat de partij/onze bewindspersonen tot nu toe voor zijn geweest. Onze Euro’s hebben zich van stemming onthouden vanwege verdeeldheid. De EU zelf (Frans Timmermans) is voor. Het enige gremium van de PvdA dat tot nu toe uitgesproken tegen is, is de TK fractie. En juist op het punt waarop ze tegen stemde (geen betrokkenheid van maatschappelijke partijen, is de afgelopen 2 jaar vooruitgang geboekt door onze inzet). Desalniettemin is en blijft de TK-fractie uitgesproken tegen zoals ook een belangrijk deel van de leden. Zoals ik al schreef vind ik dit erg lastig, maar ontslaat het mij niet van mijn verantwoordelijkheid CETA inhoudelijk te wegen en daar mijn stem op te baseren. Dat is de rol van de EK en 99 van 100 keer is die keuze gelijk aan de TK-fractie. De stem van de TK laten we altijd meewegen en de TK is vanaf het begin door ons op de hoogte gehouden. Deze keer weken we af. En tot slot. Ook ik ben overtuigd dat meer, meer niet langer kan. In Nederland leven we op het niveau van drie aardes, las ik afgelopen week in de krant. Daarom moeten we als een spreer verduurzamen. Onze voorzieningen veranderen, want die betalen we uit economische groei, ons idee over welvaart herdefiniëren en niet in de laatste plaats onze mentaliteit veranderen. CETA is niet de radicale breuk die hiervoor noodzakelijk is. Het is wat mij betreft wel een klein stapje beter dan dan wat we tot nu toe deden.

Met vriendelijke groet,
Jeroen Recourt

Beste Jeroen Recourt

Ik heb je reactie gelezen. Ook heb ik een stuk in NRC van Caroline de Gruyter, Juist in deze crisistijd moet Europa vaart zetten achter handelsakkoorden
In Europa, gelezen.
Over een aantal zaken zijn we het wel met elkaar eens, bio-industrie / diversiteit, kwaliteit van leven, het beter zaken doen is met Canada dan China en dat sommige afspraken boterzacht zijn.
De omslag van bio-industrie naar bio-diversiteit lijkt wishful thinking. Als Nederland naar bio-diversieit gaat, veranderd onze concurrentiepositie gigantisch en verliezen we die.
Mijn hart zegt dat we wel die kant op moeten, alleen zal de concurrent niet zo denken. Wanneer komen zij tot het besef dat het anders moet! En hoe hen te overtuigen?

Misschien heb ik, het gegeven dat de TK-fractie uitgesproken tegen is zoals ook een belangrijk deel van de leden zelf, vertaald dat dat in een motie verankerd is, dus een aanname van mij. Als jullie het niet hebben kunnen vinden, zal dat wel zo zijn.

Feitelijk lees ik in het artikel van Caroline de Gruyter, dat het, geo-politiek gezien, onmogelijk is om tegen Ceta te stemmen. De politieke en machtsbelangen zijn enorm groot. Maar daarmee zeg je dan ook dat we mee moeten in dat machtsspel. Dat kan ik volgen, maar daarmee gaan we nog jaren door met over- of massaproductie. Dat kan met onze planeet niet meer! Een heftige spaghaat!

Ik ben er nog niet uit, maar snap beter waar het over gaat.

Ben dondersblij dat, voor een leek die ik ben, ik niet in jullie schoenen sta.

Dit is de eerste keer dat ik zo uitgebreid met een politicus heb ”gesproken”. Heel veel dank daarvoor.

Hartelijke groet, Luc Verheij